Esther Verhagen: De overheid te gast bij de samenleving

Addy Koetje

Hoe maak je met minder middelen goede keuzes? Wat is het effect van demografische opbouw op de zorgvraag? Esther Verhagen is wethouder van de gemeente Ooststellingwerf. Ze kent de praktijk van het Sociaal Domein. We moeten de visie Sociaal Domein en het Wmo-beleid herijken: Doen we met beperkte middelen de juiste dingen en doen we ze goed? Ooststellingwerf zet in op preventie en het benutten van burgerkracht. Zelfsturing bij dorpen en wijken leidt tot vermindering van taken voor de gemeente. Als keynote spreker op het RiskCongres Lokaal Bestuur op 13 februari 2019 werpt Esther Verhagen haar licht op de kansen voor de lokale aanpak en de moed om los te laten.

In de gemeente Ooststellingwerf wonen 26.000 inwoners in 13 kernen. Jonge hoger opgeleide mensen trekken weg uit de gemeente. Er is een groep hoger opgeleiden uit het Westen die de rust en ruimte in de gemeente hebben gevonden. Er is een grote zorgvraag op het gebied van eenzaamheid, armoede en jeugdhulp en Wmo . In onze gemeente is ontgroening en vergrijzing gaande en dat zien we terug in de zorg en ondersteuningsvragen.

Zelfsturing is lastig, aldus panellid Sabine van Gorp. Het draait om kostenplaatjes, budgetten en eigen verantwoordelijkheid. Wat als de burgers zorg nodig vinden, terwijl het budgetplafond is bereikt. Hoe denkt de politiek daarover?

Esther Verhagen zegt dat burgers verantwoordelijkheid waarmaken voor de eigen omgeving. In gesprek worden concrete thema’s benoemd, bijvoorbeeld hoe bereiken we eenzame burgers? Willen we dagactiviteiten organiseren? ‚Inwoners weten heel goed hoe ze willen wonen en hoe ze samen willen leven. Het is niet de gemeente die het op moet pakken. De samenleving wil met deze taken aan de slag en wij zijn indien nodig ondersteuner. ‚

Jeugdzorg, meer grip op minder kosten

Voor verbeteren van jeugdzorg heeft de gemeente jeugdconsulenten (orthopedagogen) aangesteld die samenwerken met de huisartsen. Ze leiden lichtere zorgvragen door naar het gebiedsteam. Onnodige inzet van specialisten en zwaardere zorg wordt voorkomen. Dit werkt kostenbesparend. Zwaardere zorg wordt ingekocht door een stevige onderhandelaar met ruime ervaring in de jeugdzorg. Deze jeugdzorginkoper biedt effectief tegenspel tegen de grote, zakelijke zorgorganisaties. Het leidt tot inkoop van reële zorgtrajecten voor jongeren en vermindering van kosten. Samen met het zicht op zorg van de Wmo-contractmanagers brengt het meer grip op de kosten.

Panellid Chris Ravensbergen vraagt naar de toepassing van burgerinterventie en de rol van de gemeente. Hoe werkt dat in Ooststellingwerf? Esther Verhagen ziet de gemeente een bescheiden rol nemen gericht op wettelijke taken en politiek gewenste items. Uitgangspunt is zelfsturing. De gemeente is te gast bij de samenleving. De overheid is ondersteuner van de burger. De burger is aan zet.